tumevarim

bilmek için sınamak, gözlemlemek, olayları çözümlemek ve sonra ayrı olaylardan genellemeler yapmak ve sonuçlar çıkarma yöntemi.

(bkz: enduksiyon)

(bkz: tümdengelim)

farklı öğelerden anlamlı bütünler oluşturma...

en sik somurulen demogoji yontemidir.

(bkz: tumevardim gelicem)

tümdengelimin aksine, özel bir önermeden genel bir önermeye gidişi sağlayan düşünce biçimidir.

örneğin; uçurumdan düşen ilk koyun öldü. uçurumdan düşen ikinci koyun öldü. uçurumdan düşen üçüncü koyun öldü. uçurumdan düşen son koyun da öldü. o halde uçurumdan düşen koyun ölür.

tümevarım daha çok gözleme ve deneye dayanır ve bu özelliğinden dolayı daha çok fen bilimlerinde kullanılır. bir deney ortamı oluşturmayı ve bunu denetlemeyi önererek çeşitli çıkarımlarda bulunmayı öneren ilk kişi ibn heysem’dir fakat sir francis bacon ilk deneyi yapan ve modern bilimi kuran kişi olarak bilinmektedir.