amasya genelgesi

havza genelgesi’nin amacına ulaşması üzerine mustafa kemal,istanbul hükümet’inden tamamen bağımsız hareket edecek olan bir direniş hareketi düzenlemek amacıyla yeni bir genelge yayınlamayı düşünmüştür.bu genelge,havza genelgesi’nden daha çok etkili olacağı için,mustafa kemal önce halkın tanıyıp güvendiği rauf bey,ali fuat paşa,refet paşa,cemal paşa ve kazım karabekir paşa gibi bazı komutanlarla görüşüp onların da desteğini almıştır.yayınlayacağı genelgeyi kişisel olmaktan çıkararak kabul edilmesini kaloylaştırmıştır.hazırlanan amasya genelgesi 22 haziran 1919’da bütün askeri ve sivil makamlara gönderilmiştir.

genelgenin esasları ve yorumları:

-vatanın bütünlüğü,milletin bağımsızlığı tehlikededir.
yorum:bu madde ile kurtuluş savaşı’nın gerekçesi ortaya konulmuştur.

-istanbul hükümeti üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememekte ve bu durum milletimizi yok duruma düşürmektedir.
yorum:istanbul hükümeti’nin halkı temsil etmediği belirtilmiştir.

-milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
yorum:bu madde ile kurtuluş savaşı’nın yöntemi ortaya konulmuştur.ilk defa milli egemenlikten bahsedilerek üstü kapalı bir şekilde yönetim şeklinin değiştirileceği mesajı verilmiştir.

-her türlü etki ve denetimden uzak milli bir kurul oluşturulmalıdır.
yorum:istanbul hükümeti’ne alternatif olacak bir kurulun oluşturulması gerekli görülmüştür.temsil kurulu’nun oluşturulmasına zemin hazırlanarak kurtuluş savaşı’nın kurumsallaştırılmasının gerekliliği ortaya konuşmuştur.

-anadolu’nun her bakımdan en güvenli yerlerinden biri olan sivas’ta milli bir kongre toplanacaktır.
yorum:işgal edilmesi güç bir konumda olan sivas’ta bütün yurdu ilgilendirecek bir kongrenin toplanması gerektiği duyurulmuştur.böylece bölgesel kurtuluş çareleri yerine bütün yurdun kurtarılmasına yönelik bir yöntem izleneceği ortaya konulmuştur.

-bütün sancaklardan halkın güvenini kazanmış üç delege sivas’a yetişebilmek için hızlı bir şekilde hemen yola çıkarılmalıdır.
yorum:kurtuluş savaş’ında demokratik yöntemler kullanılacağı bir kez daha belirtilmiştir.

-sivas kongresi’ne katılacak delegeler belediyeler,müdafa-i hukuk ve redd-i ilhak cemiyetlerince belirlenecektir.
yorum:böylece,sivas kongresi’ne katılacak olanların milli mücadele taraftarı kişilerden seçilmesi amaçlanmıştır.

-bu genelge bir sır olarak tutulmalı ve delegeler de gerekli gördükleri yerlerde değişik isimlerle yolculuk yapmalıdır.
yorum:kurtuluş savaşı başlangıçta saklı tutulmaya çalışılmıştır.

-doğu illeri adına 10 temmuz’da erzurum’da bir kongre toplanacaktır.o güne kadar diğer illerin delegeleri sivas’a ulaşabilirse,erzurum kongresi delegeleri de sivas’a hareket edecektir.
yorum:böylece bölgesel direniş faaliyetlerinin de desteklendiği,ama asıl amacın ulusal bir direniş olduğu belirtilmiştir.

-milli ve askeri örgütler dağıtılmayacak,komuta bırakılmayacak ve başkalarına verilmeyecek
yorum:ülke genelinde silahlı mücadelenin başlayacağı belirtilmiştir.